-->

Vergi Hukuku


[PDF] UYGULAMALI VERGİ HUKUKU Ders Notları

[PDF]VERGi HUKUKU - Anadolu Üniversitesi

 Üstteki Konulara Baktıysak Sırada Sık sorulan Vergi hukuku soruları!!!


Vergi hukuku Zorunlu olan hukuk kaynakları?

1 anayasa 2 kanun 3 uluslararası vergi anlaşmaları 4 kanun hükmünde kararname 5 bakanlar kurulu kararları
6 içtihadı birleştirme kararları 7 anayasa mahkemesi kararları
1. Anayasa :vergi hukukunun en başta gelen kaynağıdır. Vergi konusundaki hükümlerin kaynağı anayasadır.
2. Kanun: yasama organı,vergi ve benzeri yükümlülükleri ancak kanunla koyabilecektir.
3. uluslararası vergi anlaşmaları: gereği ülkenin üyesi olduğu uluslar arası kuruluşların vergi ile ilgili kararları da vergi yasası hükmü taşır.
4. kanun hükmünde kararname sıkıyönetim ve olağanüstü hallerde Bakanlar Kuruluna vergi konusunda KHK çıkartma yetkisi vermiştir.

Yardımcı Hukuk kaynakları ?

1 tüzük 2 yönetmelik 3 özelgeler(muktezalar) 4 genelgeler 5 genel tebliğler 6 bilimsel öğreti 7 örf ve adet

Tüzük ?
Kanunlarım emrettiği durumları göstermek veya kanunun uygulanmasını göstermek amacıyla B.K. tarafından Danıştay ın incelemesinden geçirilerek çıkarılır.Tüzükler kanunlar gibi Cumhurbaşkanlığınca imzalanır ve Resmi Gazetede yayımlanır

Yönetmelikler ?
Başbakanlık Bakanlık ve kamu tüzel kişiliklerinin kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere bunlara aykırı olmamak üzere yönetmelik çıkarabilirler.

Özelgeler ?
mükelleflerin vergi durumları ve vergi uygulamaları bakımından karmaşık bulduğu durumlarda Maliye Bakanlığı veya Bakanlığın yetkili kıldığı kurumlardan aldığı yazılı yanıtlardır

Genelgeler?
Başbakanlık yada bakanlıkların,kendilerine bağlı kuruluşlara gönderdiği genel yazolardı.
Vergi Hukukunun yasama organlarından doğan hakları?
1 anayasa 2 kanun 3 uluslarası vergi antlaşmaları
Vergi Hukukunun yürütme organıdan doğan hakları?
1 kanun hükmünde kararname 2 bakanlar kurulu kararları 3 tüzük 4 yönetmelik 5 genel tebliğ 6 özelgeler 7 genelgeler
Vergi hukukunun yargı organından doğan hakları
1 anayasa mahkemesi kararları 2 içtihadi birleştirme kararları

GELİR  VERGİSİ

Gelir bir gerçek kişinin bir takvim yılında elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır. Gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tabidi
Tam Mükellefiyet nedir?
Aşağıda yazılı olan kişiler Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilir.
1.   Türkiye de yerleşmiş olanlar, (İkametgahı Türkiye de bulunanlar ile bir takvim yılında Türkiye de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlar).
2.   Resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye de bulunan teşebbüslere bağlı olup bunların işleri dolayısıyla yabancı memlekette oturan Türk vatandaşları.

Dar Mükellef  nedir?
Türkiye de yerleşmiş olmayanlar gerçek kişiler sadece Türkiye de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirilir.
Gelirin Unsurları  :
1. Ticari Kazanlar  2. Zirai Kazançlar  3. Ücretler   4. Serbest Meslek Kazançları 5 G.menkul Sermaye İratları  6 . Menkul Sermaye İratları 7. Diğer Kazanç ve İratlar.
Ticari Kazançlar :
Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazanç ticari kazançtır.
1.   Maden, kireç, taş ocakları, kum çakıl üretim yerleri,
2.   Özel okul ve hastane işletmeciliği
3.   Gayri menkul alım satımı ve inşa işleriyle devamlı uğraşanlar.
4.   Kendi nam ve hesaplarına devamlı suretle menkul kıymet alım satımı ile uğraşanlar
5.   Kollektif ve adi şirket ortakları ile sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde komandite ortakların kar payları
Ticari Kazanç gerçek usulde veya basit usulde tespit edilir.
Gerçek Usulde ticari kazancın tespiti;
Bilanço Esası ve İşletme Hesabı Esasına göre yapılır.
Bilanço Esasına Göre Ticari Kazancın Tespiti :
Bilanço esasına göre ticari kazanç, işletmenin öz sermayesinin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki olumlu farktır.Bu süre içinde işletme sahip ve sahiplerince; işletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir, işletmeden çekilen değerler ise bu farka ilave edilir.
İşletme Hesabı Esasına Göre Ticari Kazancın Tespiti
işletme hesabı esasına gör ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler arasındaki olumlu farktır. İşletme hesabı esasında sadece bir defter tutulur ve sol tarafa giderler sağ tarafa ise hasılat yazılır. Giderler içinde satın alınan mallar ve yapılan hizmetler karşılığında ödenen paralar, hasılat tarafından ise satılan mal veya yapılan hizmet karşılığında alınan paralar yer alır.Mal alım satımı yapanlarda dönem sonu mal mevcudu hasılat kısmında, dönem başı mevcudu ise gider tarafına kaydedilir.

Gerçek Usulde Ticari Kazançtan İndirilecek Giderler :
1.   Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan giderler,(iş yeri kirası, personel ücretleri, kırtasiye, ısıtma giderleri gibi)
2.   Çalışanların iş yerindeki beslenme, barınma, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri
3.   İşle ilgili olmak şartıyla, sözleşme, ilam veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar.
4.   İşle ilgili olarak ve işin gerektirdiği ölçüde yapılan seyahat ve ikamet giderleri
5.   Kiralama veya satın alma yoluyla elde edilen taşıt araçlarının giderleri
6.   İşletmeyle ilgili olmak şartıyla, bina, arazi ve belediye vergi ve harçları
7.   VUK göre ayrılan amortismanlar
8.   Sendikalar Kanununa göre ödenecek sendika aidatları

Gider Olarak İndirilemeyecek Ödemeler nelerdri?
1.   İşletme sahibi, eşi veya çocuklarının işletmeden çektikleri para ve değerler,
2.   İşletme sahibinin kendisine, eşine ve küçük çocuklarına işletmeden ödenen aylıklar, ikramiyeler, komisyonlar ve tazminatlar,
3.   İşletme sahibinin işletmeye koyduğu sermaye üzerinden yürütülecek faizler,
4.   İşletme sahibinin, eşinin veya küçük çocuklarının işletmede cari hesap veya diğer şekillerdeki alacakları üzerinden yürütülecek faizler,
5.   Her türlü para ve vergi cezaları ve işletme sahibinin suçlarından doğan tazminatlar ( Sözleşmelerde cezai şart olarak belirtilen tazminatlar ceza sayılmaz)
6.   Her türlü alkol, alkollü içkiler , tütün ve tütün mamullerinin reklam giderlerinin % 50 si
7.   Kiralama veya satın alma yoluyla elde edilen işletme kayıtlarında yer alan ancak işletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayan yat,tekne,uçak gibi taşıtların giderleri ve amortismanları
8.   Basın yoluyla işlenen fiillerden veya radyo ve televizyon yayınlarından doğacak maddî ve manevî zararlardan dolayı ödenen tazminat giderleri.

Basit Usule Tabi Olmanın  Genel Şartları  nelerdir?
1.   Kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak,
2.   İş yerinin mülkiyetinin kendisine ait olması halinde emsal kira bedeli, kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli toplamı büyük şehir belediye sınırları içinde 1.000.000.000 TL yı, diğer yerlerde 720 milyon TL yı aşmamak.
3.   Ticari, zirai veya mesleki faaliyetlerden dolayı gerçek usulde G:V. ne tabi olmamak.

Basit Usule Tabi Olmanın Özel Şartları Nelerdir?
1.   Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların yıllık alımları tutarının 15 milyar TL yı veya yıllık satışları tutarının 20 milyar TL yı aşmaması,
2.   Yukarıda bentte yazılı işler dışında iştigal edenlerin  bir yıl içinde elde ettikleri gayr safi iş hasılatının 7,5 milyar TL yı aşmaması
3.   Yukarıdaki iki bentte yazılı işlerin birlikte yapılması halinde, yıllık satış tutarları ile iş hasılatı toplamının 15 milyar TL yı aşmaması.

Kimler  Basit Usulden Yararlanamazlar ?
1.   Kollektif şirket ortakları ile komandit şirketlerin komandite ortaklar.
2.   İkrazat işleriyle uğraşanlar,
3.   Altın ve değerli madenlerle iştigal edenler
4.   Kamu İdareleri, İKM, Ticaret şirketleri, iş ortaklıklarına karşı inşaat ve onarım işlerini taahhüt edenler.
5.   Her türlü ilan ve reklam işleriyle iştigal edenler.
6.   Gayri menkul alım satımı ile uğraşanlar.
7.   Maden ocakları, kireç, taş ocakları, kum, çakıl ve tuğla üretim yerleri
8.   Her türlü tv, çamaşır makinesi gibi dayanıklı tüketim malı satanlar

Zirai Kazanç
Zirai faaliyetlerden doğan kazanç zirai faaliyettir.Kollektif şirketlerle adi ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler zirai faaliyetlerle iştigal etseler bile çiftçi sayılmazlar.Zirai faaliyet ile iştigal eden kollektif şirketlerin ortakları ile komandit şirketlerin komandite ortaklarının şirket kazancından aldıkları pay ticari kazanç sayılmaktadır
Ücretler :
Ücret, işverene tabi ve belirli bir iş yerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilen menfaatlerdir.

Ücretlerden Yapılacak İndirimler :
1.Oyak ve benzeri kuruluşlara yapılacak yasal kesintiler.
2.   Kanunla kurulan emekli sandıklarına yapılacak kesintiler.
3.   Bireysel emeklilik sistemine ödenecek katkı payları
4.   Sendikalar Kanununa göre sendikalara ödenen aidatlar
5.   sakatlık indirimi
6.   gider indirimi

Serbest Meslek Kazançları :
Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.Serbest meslek faaliyeti, sermayeden ziyade şahsi çalışmaya ilmi ve mesleki bilgiye dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin iş verene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.Kollektif, adi şirket veya adi komandit şirketler tarafından yapılan serbest meslek faaliyetleri sonucu elde edilen kazançlar da serbest meslek kazancı sayılır.

Serbest  Meslek Kazancının Tespiti :
Bir hesap dönemi içinde, serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil olunan paralar, ayınlar ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır.Amortismana tabi iktisadi kıymetin elden çıkarılması halinde fark vergilendirilir. Kazançlar VUK na göre tutulan Serbest Meslek Kazançları Defterine göre tespit edilir.

SMKazancının Mesleki Giderleri :
1.   Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame edilmesi için ödenen genel giderler(İkametgahlarının bir kısmını işyeri olarak kullananlar, kiranın tamamını ve ısıtma ve aydınlatma giderlerinin yarısını gider kaydederler.İşyeri kendisine ait olanlar amortismanı, iş yeri kendi mülkü olup bunun bir kısmını iş yeri olarak kullanıyorsa amortismanın yarısını gider kaydedebilir.)
2.   Çalışanların iş yerinde beslenme barınma ve ilaç giderleri,
3.   Mesleki faaliyetle ilgili seyahat ve ikamet giderleri,
4.   Mesleki faaliyette kullanılan, tesisat, demirbaş eşya ve envantere kayıtlı taşıtlar için ayrılacak amortismanlar.
5.   Kiralanan veya envantere kayıtlı taşıt araçlarının giderleri
6.   Alınan mesleki yayınlar için ödenen giderler
7.   Emekli sandıklarına ödenen aidatlar ve meslek odaları aidatları
8.   Mesleki faaliyetle ilgili olarak sözleşme, ilam ve kanunlara göre ödenen tazminatlar.Her türlü para ve vergi cezaları ile serbest meslek erbabının suçlarından doğan tazminatlar gider yazılamaz.

Gayri Menkul Sermaye İradı :
mal ve hakların sahipleri tarafından elde edilen kira gelirleri  gayri menkul sermaye iradıdır.
1.   Arazi ve binaların kiraya verilmesi,
2.   Gayri menkullerin ayrı olarak kiraya verilmesi,
3.   İmtiyaz hakları ve ruhsatların kiraya verilmesi
4.   Telif haklarının kiraya verilmesi
5.   Motorlu araç ve her türlü makinenin kiraya verilmesi

Gayri safi irattan indirilecek giderler ?
1.   Kiraya veren tarafından ödenen aydınlatma,su asansör giderleri,
2.   Kiraya verilen malların idaresi için yapılan idare giderleri,
3.   Kiraya verilen mal ve hakla ilgili sigorta giderleri,
4.   Kiraya veren tarafından ödenen vergi resim ve harçlar,
5.   Kiraya verenin yaptığı onarım giderleri,
6.   Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili sözleşme ,kanun veya ilama dayanarak ödenen tazminatlar.
safi irat nedir
gayri safi hasılattan iradın sağlanması ve idame ettirilmesi için yapılan giderler indirildikten sonra kalan olumlu farktır

Menkul Sermaye İradı   :
Nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden oluşan sermaye dolayısıyla elde edilen kar payı , faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır.
1.   Her nevi hisse senetlerinin kar payları,
2.   İştirak hisselerinden doğan kazançlar (Ltd Şt. Ortaklarının, iş ortaklıkları ortaklarının ve komanditerlerin kar payları) www.stajabaslama.com
3.   Kurumların Y.K başkan ve üyelerine verilen kar payları
4.   Her nevi tahvil ve H.B. faizleri
5.   Her nevi alacak faizleri (adi, rehinli, senetli alacaklarla, cari hesap alacaklarından doğan faizler
6.   Mevduat faizleri
7.   Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller
8.   Senetlerin iskonto ettirilmesinden elde edilen iskonto faizleri
9.   Özel finans kurumlarınca kar veya zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları,
10.   Repo faizleri

Gelir vergisi Beyanları?
1 yıllık beyanname 2 muhtasar beyanname 3 münferit beyanname

Yıllık Beyanname :
Muhtelif kaynaklardan bir takvim yılı içinde elde edilen kazanç ve iratların  bir araya getirilip toplanmasına ve bu suretle hesaplanan gelirin vergi dairesine bildirilmesidir.

Muhtasar Beyanname :
işverenler veya vergi tevkifatı yapan diğer kimseler tarafından kesilen vergilerin matrahları ile birlikte, toplu olarak vergi dairesine bildirilmesidir.

Münferit Beyanname :
Dar mükellefiyete tabi olanların  yıllık beyanname ile bildirmeye mecbur olmadıkları kazanç ve iratlardan, vergisi tevkif suretiyle alınmamış olanların bildirilmesine mahsustur

Tam mükellefiyette Beyanname verilmeyen Haller nelerdir?
1 Gerçek usulde verglendirilmeyen zirai kazançlar
2 tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmemi,ş olan ücretler
3 tc de tevkifata tabi tutulmuş menkul ve gayri menkul sermaye iratları
4 b,ir takvim yılı içinde toplanan ve 600 milyon lirayı geçmeyen menkul ve gayri menkul sermaye iratları

Dar mükellefiyette Beyanname verilmeyeb Haller nelerdir*
Tc de stopaja tabi tutulmuş ücretler-menkul sermaye iratları-gayri menkul ser. Iratları- diğ. Kaz. Ve iratlar
Muhtasar Beyannamenin Verilme Zamanı :
vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar ödeme veya tahakkukun bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdur. Yıl sonunda tahakkuk ettirilen  mevduat faizlerinden kesilen vergilerin bildirimi için  bu süre bir ay uzatılır. Çalıştırdıkları hizmet erbabı 10 ve daha az olanlar, yapacakları tevkifatla ilgili muhtasar beyannamelerini, bağlı bulundukları vergi dairesine önceden bildirmek kaydıyla her ay yerine Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının yirminci günü vermek zorundadırlar.

Vergi kesintisi (Tevkifat )yapılmayan gelirler?
1 Konut ve mesken kiraları 2 notere yapılan ödemeler
3 ist,isnadan yararlanan ücretler, serbest meslek kazançları ve menkul sermaye iratları
4 yabancı ülkedeki işverenler tarafafından yapılan ücret ödemeleri
5 yabancı konsolokluk ve elçiliklerde istisnadan yararlanmayan memur ve hizmetlilere yapılan ödemeler.
6 maliye bakanlığınca yıllık beyanname ile bildirilmesi zorunlu görülen ödemeler

Geçici Vergi
Ticari kazanç sahipleri(basit usulde vergilendirilenler hariç) ile serbest meslek erbabı cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, bu kanunun ticari ve mesleki kazancın tespitine ilişkin hükümlerine göre (indirimler ve istisnalar ve VUK daki değerlemeler de dikkate alınarak)  belirlenen ilgili hesap döneminin üçer aylık kazançları üzerinden tarifenin ilk gelir dilimine uygulanan oranda geçici vergi öderler. Geçici vergi matrahının hesaplanmasında dönem sonu mal mevcutları kayıtlar üzerinden tespit edilebilir.Hesaplanan geçici vergi, üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın 15 nci günü akşamına kadar vergi dairesine beyan edilir ve aynı günün akşamına kadar ödenir.
Hangi kurumlar kurumlar vergisine tabidir?
1 sermaye şirketler 2 kooperatifler 3 iktisadi kanu teşekkülleri 4 dernek ve vakıflara ait işletmeler 5 iş ortaklıkları

Sermaye şirketler?
1 a,ş 2 eshamlı komandit şirketler 3 ltd 4 ayni yapıya sahip yabancı kurumlar 5 men. Kıy. Yatırım fonları
Anonym şirketler
Bir ünvana sahip,esas sermayesi belli paylara bölünmüş olan ve borçlarından dolayı mal varlığı ile sorumlu olan şirketlerdir
Anonim şirketlerin özellikleri?
1 ortak sayısı 5ten az olamaz 2 sermayesi en az 50 milyar olmalıdır 3 hisse senetleri çıkarabilir
4 ortakların sorumluluğu koymuş oldukları sermaye ile sınırlıdır
5 şirket ortak kar payı veya temeddü dağıtır
Limited şirketler?
2 yada daha fazla gerçek ve tüzel kişi tarafından bir ticaret ünvanı altında kurulani ortakların sorumlluğu koymayı taahhüd ettikleri sermaye payı sınırlı olan şirkettir

Limidet şirketin özellikleri?
1 sermayesi en az 5 milyar olmalıdır. 2- ortak sayısı 2-50 kişi arasındadır.
3- kanunen yasak olmayan her türlü iktisadi amaç için kurulabilir
4-  sigortacılık yapamazlar.
Kooperatifler?
Tüzel kişiliği olan ve ortakların çıkarlarını koruyan,değişir ortaklı ve sermayeli teşekküllerdir.

Koopretaiflerin özellikleri?
1 tüzel kişiliği olmalıdır 2- kar amacı gütmez 3- yardımlaşma ve dayanışma için kurulur
4- sermaye miktarı ve ortak sayısı devamlı olarak değişebilir. 5- en az yedi üye ile kurulur.

İktisadi kamu teşekkülleri?
Kamu idare ve müesseselerine bağlı olarak ticaret,Sinai ve zırai faaliyette bulunan iktisadi kuruluştur
Kurumlar vergisi kanununa gore indirilemeyecek olan giderler?
1 öz sermaye üzerinden ödenen ve hesaplanan faizler
2 örtülü sermye üzerinden ödenen ve hesaplanan naziler a,q
3 sermye şirketlerince dağıtılan örtülü kazançlar
4 ihtiyat akçeleri(yedek akçeler)
5 dar mükelleflerin yurt dışındali merkez ve şubelerine verdikleri faziler,komisyonlar,paralar
6 menkul kıymetlerin zararı ve giderleri 7- faaliyet konusuna girmeyen deniz,hava taşıtlarının giderleri ve amortismanları
8 ilan ve reklam giderleri 9- vergi,para cezaları,gecikme zamları ve faizler,

Kurumlar vergisi beyannamesinin verilme zamanı?
Hesap döneminin kapandığı ayı takip eden 4.ayın 25’ine kadar vergi dairesine verilir. (nisan ayı)

Kdv kanununun konusu?
1 ticari,sınai, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler
2 her türlü mal ve hizmet ithalatı 3- diğer faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler(çok uzun yazamıyıciğim)

Kdv Vergilendirme dönemi?
Beyannameler vergilendirme dönemini takiben ayın 24. akşamına kadar vergi dairesine şutlanır( aylıktır)

Vergi Sorumlusu :
Vergi Sorumlusu verginin ödenmesi bakımından alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan gerçek ve tüzel kişilerdir.

Vergi mükellefi ?
Mükellef vergi kanunları gereğince kendisine vergi borsu yüklenilen gerçek veya tüzel kişidir.

Vergi dairesi?
Vergi mükellefini tespit edip,vergiyi tarh eden,tahakkuk ettiren ve tahsil eden dairedir

Mücbir Sebepler
1. Vergi ödevlerinden herhangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede asğır kaza hastalık ve tutukluluk hali
2. Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın deprem ve su basması gibi afetler
3. Kişinin kendi iradesi dışında meydana gelen gaygubebetler
4. Sahibinin iradesi dışındaki sebeplerden dolayı defter ve belgelerin elinden çıkmış bulunması

Vergiyi Doğuran Olay :
VUK na göre; vergi alacağı vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun gerçekleşmesi ile doğar.Vergi alacağı mükellef bakımından vergi borcudur.

Verginin Tarhı :
Verginin tarhı vergi alacağının kanunda gösterilen matrah ve nispetler üzerinden vergi dairesi tarafından hesaplanarak alacağın miktar olarak belirlenmesidir.

Tarh Yöntemleri :
Beyana Dayanan Tarh- İkmalen Vergi Tarhı- Resen Vergi Tarhı-. Vergini İdarece Tarhı

1. Beyana Dayanan Tarh :
VUK na göre temel olan tarh şekli beyana dayanan tarhtır.Beyana dayanan vergiler Tahakkuk Fişi ile tarh ve tahakkuk ettirilir. Vergi dairesince beyannamenin alınmasından sonra tahakkuk fişi tanzim edilir ve bir nüshası mükellefe verilir. Mükellefe verilen nüsha beyannamenin makbuzu yerine geçer. Tahakkuk fişini mükellef tarafından alınmaması vergini tarh ve tahakkukuna engel değildir. Bu halde tahakkuk fişi posta ile gönderilir.Vergi sistemimizde G.V. K.V. KDV Emlak Vergisi ve Veraset ve İntikal vergisinde bu yöntem belirlenmiştir.

2. İkmalen Vergi Tarhı .
Her ne şekilde olursa olsun bir vergi tarh edildikten sonra bu vergiye ilişkin olarak ortaya çıkan ve defter kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespit olunan matrah veya matrah farkı üzerinden vergini tarh edilmesidir. İkmalen tarh edilen vergi ihbarname ile mükellefe tebliğ edilir.

3. Resen Vergi Tarhı :
Vergi matrahının kısmen veya tamamen defterkayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah farkı üzerinden vergini tarh edilmesidir

4. Vergini İdarece Tarhı :
Vergini İkmalen ve Resen takdirini gerektiren haller dışında mükellefin verginin tarhı için vergi kanunlarında belirtilen sürelerde müracaat etmemeleri veya kanundan doğan ödevlerini yerine getirmemeleri halinde zamanında tarh edilemeyen verginin kanunen belli matrahlar üzerinden tarh edilmesidir. Bu taktirde vergi yoklama fişine dayanılarak tarh edilir.İdarece tarh edilen vergi bir ihbarname ile mükellefe gönderilirken ihbarnamenin içeriği gösterir ilan vergi dairesinin ilan koymaya mahsus yerlerine asılır.

Tahakkuk :
Tarh ve tebliğ edilen verginin ödenmesi gereken safhaya gelmesidir.

Tebliğ :
Vergilendirmeyi ilgilendiren ve hüküm ifade eden hususların vergi mükellefine veya ceza sorumlusuna yazı ile bildirilmesidir.

Vergi Alacağını Ortadan Kaldıran Haller :
1. Ödeme :2-Vergi Alacağının Mahsubu veya Takası :: 3-3. Zamanaşımı :  4-4. Terkin : 5- hata

Ödeme :
Verginin kanunda belirtilen şartlara uygun olarak ödenmesidir.

Zamanaşımı:
Sürenin geçmesiyle vergi alacağının kalkmasıdır.Vergi alacağının doğduğu yılı takip eden yılın başından beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilemeyen vergiler zamanaşımına uğrar.

Terkin
Vergi lacağını bütün hukuki sonuçları ile birlikte ortadan kaldıran bir idari işlem olup,vergi borçluluğunu sona erdiren hukuki nedenlerden biridir.

Vergi Hatası? Kaça ayrılır
Vergi hatası vergiyle ilgili hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar nedeniyle haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi ve alınmasıdır.
1- hesap hataları 2- vergilendirme hataları

Hesap hataları nelerdir?
1- matrah hataları 2- vergi miktarında hatalar 3- verginin mükerrer olması

1. Matrah Hataları :
Vergilendirme ile ilgili beyanname tahakkuk fişi ve ihbarnamede belirtilen matraha ait rakamların veya indirimlerin fazla ya da eksik gösterilmesidir.

2. Vergi Miktarında Hata :
Vergi nispet ve tarifelerinin yanlış uygulanması mahsupların yanlış yapılması veya hiç yapılmaması.

3. Verginin Mükerrer Olması :
Aynı vergi kanununun uygulanmasında belli vergi dönemi için aynı matrah üzerinden bir defadan fazla vergi alınmasıdır

Vergilendirme hataları nelerdir?
1  mükellefin şahsında hata 2- mükellefiyette hata 3- mevzuda hata 4- vergilendirme ve muhafiyet döneminde hata

1. Mükellefin Şahsında Hata :
Bir verginin asıl borçlusu yerine başka bir kişiden istenmesi veya alınmasıdır.

2. Mükellefiyette Hata
:Açık olarak vergiye tabi olmayan veya muaf olan kişiden vergi istenmesi veya alınmasıdır.

3. Mevzuda Hata :
Açık olarak verginin konusuna girmeyen veya vergiden müstesna bulunan maddi olaylar üzerinden vergi istenmesi ve alınmasıdır.

4. Vergilendirme ve Muafiyet Döneminde Hata :
Verginin vergilendirme dönemi veya muafiyet döneminin yanlış hesaplanması nedeniyle yanlış vergi istenmesi veya alınmasıdır.

Vergi hatalarının meydana çıralırması?
1 ilgili memurun hatayı bulması ve görmesi ile 2- üst memurların yaptıkları incelemeler ile 3- teftiş sırasında bulunması ile 4- vergi incelemesi sırasında bulunması  ile 5- mükellefin uyanması ile  :D

Mükellefin ödevleri?
1 bildirimler 2- defter tutma 3- vesikalar 4- ekim ve sayım beyanı 5- vergi karnesi 6- muhafaza ve ibraz ödevleri işe başladıklarını vergi dairesine bildirmekle yükümlümlü olanlar?
Vergiye tabi ticaret ve sanat erbabı
Serbest meslek erbabı
Kurumlar vergisi mükellefleri
Kollektif ve adi şirket ortaklarıyla komandit şirketin komandite ortakları
Ticaret Sicil memurlukları Kurumlar Vergisine tabi olan ve tescil için başvuran mükelleflerin başvuru evraklarının bir suretini 10 gün içinde vergi dairesine bildirmekle yükümlüdür.Gerçek kişiler ise işe başlamalarını 10 gün içinde kendilerinin vergi dairesine bildirmeleri gerekir.
Tüccarlarda İşe Başlamanın Belirtileri :
Bir iş yeri açmak (iş yeri açmaktan amaç belli bir yerde ticari ve sınai faaliyetle uğraşmaktır).
İş yeri açılmasa bile Ticaret Siciline veya meslek teşekküllerine kaydolmak
Kazançları basit usulde tespit edilen tüccarların ise bilfiil işle uğraşmaları.
Serbest Meslek Erbabının İşe Başlama Belirtileri:
Muayenehane büro ve yazıhane gibi özel iş yerleri açmak
İş yerine levha ve tabela gibi işe başladığını gösteren emareler asmak
Devamlı olarak faaliyette bulunduğunu gösterir ilanlar vermek
Bir meslek teşekkülüne kaydolmak (meslek teşekküllerine kaydolanlar bilfiil mesleki faaliyette bulunmayacaklarını belirtebilirler).

Değişiklikler :
Adres Değişikliğinin Bildirilmesi :
Bilinen iş ve ikametgah adreslerini değiştiren mükellefler 1 ay içinde bu değişikliği vergi dairesine bildirmekle yükümlüdür.
İş Değişikliklerinin Bildirilmesi
İşe başladıklarını bildiren mükelleflerden;
- Yeni bir vergiye tabi olmayı
- Mükellefiyet şeklinde değişikliği
- Mükellefiyetten muaflığa geçmeyi
Gerektirecek şekilde işlerini değiştirenler 1 ay içinde bunu vergi dairesine bildirmekle yükümlüdür.
 İşletmede Değişikliğin Bildirilmesi
Aynı teşebbüs veya işletmeye bağlı iş yerlerinin sayısındaki artış ve azalış vergi dairesine bildirilmelidir.

Defter tutmanın amaçları nelerdir?
Mükellefle ilgili servet hesap ve sermaye durumunu tespit etmek
Mükellefle ilgili hesap ve faaliyet sonuçlarını tespit etmek
Vergi ile ilgili işlemleri belirlemek
Mükellefin vergi karşısındaki durumunu belirlemek
Mükellefin hesap ve kayıtlarının yardımıyla 3. kişilerin vergi karşısındaki durumlarını belirlemek.

Defter Tutmak Zorunda Olan Mükellefler :
1. Ticaret ve sanat erbabı
2. Ticaret Şirketleri
3. İK.M
4. Dernek ve Vakıflara ait iktisadi işletmeler
5. Serbest meslek erbabı
6. Çiftçiler.

İstisnaları :
1. Gelir vergisinden muaf esnaf ve gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler
2. Gelir Vergisi Kanununa göre kazançları basit usulde tespit edilenler
3. Kurumlar vergisinden muaf olan İKM ve dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler.

Defter tutma bakımından tüccarlar?
1. sınıf tüccarlar bilanço esasına gore- 2. sınıf tüccarlar ise işletme hesabı esasına gore defter tutarlar.

Bilanço Esasına Göre Tutulacak Defterler :
1. Yevmiye Defteri : Kayda geçirilmesi gereken işlemlerin madde halinde ve tarih sırasıyla kaydedildiği defterdir.
2. Defteri Kebir : Yevmiye defterine geçirilmiş olan işlemleri tasnifli olarak hesaplara dağıtan defterdir.
3. Envanter Defter : İşe başlama ve her hesap dönemi sonunda çıkarılan envanter ve bilançoların kaydedildiği hesaptır.

İşletme Hesabı Esasına Göre Tutulacak Defterler :
İşletme hesabının sol tarafı gider ve buraya satın alınan mallar ve yaptırılan hizmetler karşılığında ödenen paralar kaydolur. Sağ tarafı ise gelir ve buraya satılan mallar ile yapılan hizmetler karşılığında alınan tutarlar yazılır

Tasdiki mecburi olan defterler?
1 yevmiye ve envanter defteri 2- işletme defteri 3- çiftçi işletme defteri 4- imalat ve ihtihsal defteri 5- nakliyat vergisi defteri 6- yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri 7- serbest meslek kazancı defteri –

Defterlerin tasdik zamankarı?
-Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda
-Yeni işe başlayanlar sınıf değiştirenler işe başlama ve sınıf değiştirmeden önce
-Defterlerin dolması halinde yeni defter kullanmaya başlamadan önce
-Defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenler Ocak ayı içinde

Vesikalar(Kayıtların belgelenmesi)
1 fatura 2- perakende satış fişi 3- gider pusulası 4- müstahsil makbuzu 5- serbest meslek makbuzu 6- ücret bordrosu 7- diğer evrak ve vesiklar

Fatura :
Satılan mal veya yapılan hizmet karşılığında müşterinin borçlandığı tutarı göstermek üzere malı satan veya hizmeti yapan tarafından müşteriye verilen belgedir.
Faturada bulunması gereken bilgiler?
Faturanın düzenlendiği tarih seri ve sıra no.
Faturayı düzenleyenin ticaret unvanı-adresi ve vergi numarası
Müşterinin ticaret unvanı-adresi varsa vergi numarası
Malın-işin nevi-miktarı-tutarı-meblağı
Satılan malların teslim tarihi ve sevk irsaliyesi numarası.

Fatura vermek zorunda olanlaR?
1. Birinci ve İkinci sınıf tüccarlara 2. Serbest meslek erbabına 3. Kazançları basit usulde tespit edilenler 4. Defter tutmak zorunda olan çiftçilere . Vergiden muaf esnafa

Perakende Satış fişi
Birinci ve İkinci Sınıf Tüccarlar Kazançları basit usulde tespit edilenler ve defter tutmak zorunda olan çiftçilerin ; fatura vermek zorunda olmadıkları satışları veya yaptıkları iş karşılığında aşağıdaki vesikalardan birini vermek zorundadırlar: Perakende Satış Fişleri Yazar Kasa Kayıt Rulosu Giriş ve yolcu taşıma biletleri
Gider Pusulası
Birinci ve İkinci Sınıf Tüccarlar Kazançları Basit usulde tespit edilenler ve defter tutmak zorunda olan serbest meslek erbabı ve çiftçilerin; vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları mallar için tanzim edip işi yapana veya malı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir.
Müstahsil Makbuzu :
Birinci ve İkinci Sınıf Tüccarlarla Kazancı Basit usulde tespit edilenler ve defter tutmak zorunda olan çiftçiler gerçek usulde vergiye tabi olmayan (defter tutmak zorunda olmayan) çiftçilerden satın aldıkları malların bedelini ödedikleri sırada iki nüsha makbuz tanzim etmeye ve bunlardan birini imzalayarak satıcı çiftçiye vermeye ve diğerini ona imzalatarak almaya mecburdurlar.
Serbest Meslek Makbuzu :
Serbest meslek erbabı mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmeye ve birini müşteriye vermeye mecburdur.
Ücret bordrosu?
Işverenler her ay işçilerine ödedikleri ücret karşılığında ücret bordrosu tutmaya mecburdurlar.
Ücret bordrosunda bulunması gereken en az bilgiler şunlardır.
1 hizmet erbabının adı,soyadı ve mangırları aldığına dair imzası 2-  varsa vergi karnesinin tarih ve nosu 3- birim ücreti 4-çalışma süresi ve ilgili olduğu sure 5- ücret üzerinden hesaplanan vergilerin tutarı.( oohh mis)
Diğer evrak vesiklar nelerdiR*
1 taşıma irsaliyeleri 2- yolcu listeleri 3- günlük müşteri listeleri 4- muhabere evrakı
Ekim ve sayım beyanı?
Ziraat işletmeleri gelir vergisi kanununa gore yazılı işletme büyüklüklerinin üstünde bulunan çiftiler,zirai işletmlerinin bulındukları köy, mahalllelerinin muhtarlıklarına müracaat ederek ekim ve sayım beyanında bulunuırlar. Her yılın kasım ayında yapılır. Ancak maliye bakanlığı iklim şartları kasım ayında bozuk olan illerde  süreyi değiştirebilir.
Vergi karnesi alma mecburiyetinde olanlar?
1 diğer ücret kapsamında vergilendirilenler 2- indirimden faydalanmak isteyenler 3- gvkanunundan sayılan kazanç ve iratları elde edenler.
Vergi Ziyaı :
Mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerinin zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden verginin zamanında tahakkuk ettirilememesi veya eksik tahakkuk ettirilmesidir
Usulsüzlük :
Usulsüzlük vergi kanunlarındaki şekle ve usule yönelik kurallarına aykırı hareket edilmesidir
I. Derece Usulsüzlükler :
1. Vergi ve harç beyannamelerinin süresi içinde verilmemesi
2. Bu kanuna göre tutulması zorunlu olan defterlerden birinin tutulmaması
3. Defter kayıtlarının ve bunlarla ilgili belgelerin doğru bir vergi incelemesi yapılmasına imkan vermeyecek derecede karışık noksan ve usulsüz tutulması
4. Bu kanunun kayıt düzenine ilişkin kurallarına uyulmaması
5. İşe başlamanın zamanında bildirilmemesi
6. Tasdik edilmesi gereken defterlerden birinin tasdik edilmemesi(tasdik süresinden 1 ay geçmesine rağmen tasdik ettirilmeyenler)
II. Derece Usulsüzlükler :
1. İşe başlama hariç vergi kanunlarında yazılı olan bildirimlerin zamanında yapılmamış olması
2. Tasdik edilmesi gereken defterlerin kanuni süresi geçtikten sonra 1 ay içinde tasdikinin yapılması
3. Vergi beyannameleri bildirimler evrak ve vesikalar için kanunen belirlenen şekil ve içeriğine ilişkin düzenlemeler aykırı hareket edilmesi
4. Hesap ve işlemlerin doğruluğunu veya açıklığını bozmamak şartıyla bazı evrak ve belgelerin bulunamaması veya ibraz edilememesi
Hürriyeti bağlayıcı ceza ile cezalandırılacak suçlar ?
1 kaçakçılık 2- iştirak 3- vergi mahremiyetinin ihlali 4- mükelleflerin özel işlerini yapan memurlar
Vergi cezalarıının ödenme süresi?
- Vergi cezasına karşı vergi mahkemesinde dava açılmamışsa dava açma süresinin bittiği tarihten;
- Dava açılmışsa vergi mahkemesi kararı üzerine vergi dairesinde çıkarılacak ihbarnamenin ilgiliye tebliğ tarihinden itibaren; 1 ay içinde ödenir.
Vergi cezalarını ortadan kaldıran haller?
1 yanılma 2- pişmanlık ve ıslah 3- ölüm 4- mücbir sebepler 5- zamanaşımı 6- vergi cezlarında yapılan hatalar 7- cezalarda indirim 8-uzlaşma 9- ödeme
Yanılma :
Yetkili makamların mükellefin kendisine yazı ile yanlış bilgi vermesi halinde ceza kesilmez
Ölüm :
Ölüm halinde vergi cezası düşer.
Mücbir Sebepler :
Bu kanunda yazılı mücbir sebeplerden herhangi biri gerçekleştiği tadirde durumun malum olması ispat veya tevsik edilmesi halinde vergi cezası kesilmez.
Pişmanlık ve Islah :
Beyana dayanan vergilerde vergi ziyaı cezasını gerektiren kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber veren mükelleflere vergi ziyaıceza kesilmez
Uzlaşma :
İkmalen resen ve idarece tarh edilen vergi ve cezalarında dava yoluna baş vurulmadan vergi dairesi ile mükellefin anlaşmalarıdır
Kamu alacaklarının korunması ile ilgili alınacak tedbirler?
1 teminat istene 2- ihtiyati tahakkuk 3- ihtiyati haciz 4- rüçhan hakkı
Vergi yargısının birimleri?
1 vergi mahkemesi 2- Bölge idare mahkemesi 3- danıştay
Vergi mahkemesi?
Vergi uyuşmazlıklarının ilk derecede mahkemesidir. Adalet bakanlığı tarafından kurulur. Bir başkan 2 üyden oluşur. Oy çokluğuyla kara verir. Dava açma süresi 30 gündür. Başkan ve üyeleri hakimler savcılar yüksek kurulu atar.
Blge idare mahkemesi?
Vergi mahkemelerinin tek hakimle bakttığı davalara itiraz mercisidir. Adalet baklanlığınca 1 başka ve 2 üyeden oluşur. Py çokluğu ile toplanır. Dava açma sürsi 30 gündür
Danıştay?
10 dava ve 2 idari dava dairesinden oluşur. Anayasa ile görevlendirilmiş yüksek idare mahkemesidiri. Danışma ve inceleme merkezidir. Vergi uyuşmazlıkları için son yargı yeridir. Dava açma süresi teymiz sıfatıyla olursa 30 gün, diğer durumlarda 60 gündür.tüzük,yönetmelik gibi işlemlerin iptali ve şikayet düzeltme ile gelen davalara bakar..bravo
Vergi davasının konusunu oluşturan işlemler?
1 re’sen veya ikmalen yada idarece tarh edilen vergiler ile bunlara ilişkin cezalar.
2 takdir ve tadilat komisyonlarının kararları
3 kesinti yoluyla alınan vergişler.
Vergi mahkemesi ve idare mahkemesi bulunmayan yerlerde dava dilekçesi nereye verilir?
Asliye hukuk hakimliklerine


0 yorum